Analiza nga BBC: Vija e kuqe është kaluar, a mund ta shmangë Perëndimi luftën Izrael-Iran?

Vendet perëndimore, të cilat në masë dërrmuese shprehën mbështetjen e tyre për Izraelin pas sulmit me dron iranian,  po ndjekin me tension zhvillimet në Tel Aviv dhe çfarë vendimi do të marrë qeveria e Benjamin Netanyahu në lidhje me hakmarrjen në Teheran.

Në këtë kontekst, analiza e BBC-së  tenton të kapë pozicionin delikat në të cilin gjenden SHBA-të dhe Perëndimi, të cilët nga njëra anë dënojnë sulmin, por nga ana tjetër, sigurisht që duan të shmangin përshkallëzimin e mëtejshëm të konfliktit, dhe pjesëmarrjen e tyre në një luftë gjithëpërfshirëse në Lindjen e Mesme.

Kabineti i luftës i Izraelit përdori një frazë të provuar dhe të besuar për të përshkruar lëvizjet e tij të ardhshme kundër Iranit. 

Izraeli do të përgjigjet “në mënyrën dhe në kohën e duhur”, tha këshilli i luftës, shkruan Albeu.com.

Benny Gantz, lideri i opozitës që iu bashkua kabinetit të luftës pas sulmeve të Hamasit më 7 tetor, theksoi unitetin e Izraelit dhe aleatëve të tij perëndimorë.

“Izraeli kundër Iranit, bota kundër Iranit. Ky është rezultati. Kjo është një arritje strategjike që ne duhet ta shfrytëzojmë për sigurinë e Izraelit”, tha ai. 

Fjalët e përdorura nga Gantz nuk përjashtuan një sulm ndaj një objektivi iranian ose një sulm izraelit brenda Iranit (Izraeli ka goditur vazhdimisht programin bërthamor të Iranit, me sulme kibernetike dhe vrasje të zyrtarëve dhe shkencëtarëve).

Pavarësisht se Irani e kishte sulmuar disa herë Izraelin verbalisht për operacionin ushtarak në Gaza, pika e fundit që “e shtyu” Teheranin të kryente goditjen e parë të drejtpërdrejtë ndaj Izraelit ishte bombardimi i konsullatës iraniane në Damask, Siri.

Sulmi ajror, më 1 prill, vrau një gjeneral të lartë, dhe ndihmës të tjerë.

Vendimi për të sulmuar nuk ishte i koordinuar me amerikanët. Izraeli duhet ta ketë vlerësuar mundësinë për të vrarë komandantët e lartë të Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGC) si një rrezik që ia vlen të merret.

Siç raporton redaktori i BBC-së dhe i çështjeve ndërkombëtare, Jeremy Bowen, Izraeli ka ofruar publikisht një argument jo bindës se prania e oficerëve të lartë ushtarakë në objektet diplomatike e bëri ndërtesën një objektiv legjitim.

Më domethënës është fakti se Irani zgjodhi ta interpretonte sulmin ajror si një sulm në tokën e tij, shkruan Albeu.com.

Shumë shpejt, ishte e qartë se Irani do të përgjigjej. Mesazhi i Iranit u përcoll me deklarata të qarta nga Udhëheqësi i tij Suprem Ayatollah Ali Khamenei.

Izraeli, SHBA dhe aleatët e tyre kishin bërë disa paralajmërime. Irani zgjodhi të hapte sulmin jo me raketa balistike hipersonike, por me dronë të ngadaltë, të cilët ishin në ekranet e radarëve për dy orë ndërsa iu afruan objektivave të tyre.

Ishte një sulm më i madh se sa shumë analistë kishin pritur nga armiku më i egër i Izraelit. Për herë të parë, Irani lëshoi armë, rreth 300 dronë, raketa lundrimi dhe raketa balistike, nga toka e tij kundër Izraelit. Pothuajse të gjithë u ndaluan nga mbrojtja ajrore, aftësitë e konsiderueshme të Izraelit, të përforcuara nga SHBA, MB dhe Jordania.

Aleatët e tyre, veçanërisht SHBA, i ndihmuan jashtëzakonisht gjatë natës. Presidenti Joe Biden  përsëriti premtimin e tij për siguri “të hekurt” për Izraelin, duke thënë në thelb “ne ju kemi mbuluar”.

Në këmbim, amerikanët duan përmbajtje nga Izraeli. Presidenti Biden i dërgoi kryeministrit Benjamin Netanyahu një mesazh të qartë. Sulmi i Iranit u zmbraps, Izraeli ka një fitore, ndaj mos e përshkallëzoni më tej çështjen duke iu përgjigjur me sulme ushtarake në tokën iraniane.

Një diplomat i lartë perëndimor i tha BBC-së se tani ishte jetike të vihej një vijë, të ndalohej përshkallëzimi i mëtejshëm.

Irani ka sinjalizuar se sulmi i Izraelit ndaj Damaskut ka marrë përgjigje dhe ai do të përshkallëzohet më tej nëse sulmohet përsëri.
Ndoshta Irani shpresonte të bënte më shumë dëm sesa bëri. Por, Izraeli dhe aleatët e tij kanë ndaluar pothuajse të gjitha raketat e gjuajtura ndaj tyre. Nuk ishte një sulm në shkallë të plotë ndaj Izraelit, shkruan Albeu.com.

Irani ka ndërtuar forcat e tij raketore prej vitesh. Ai mund të kishte qëlluar shumë më tepër armë. Hezbollahu në Libani do të ishin përfshirë në një sulm gjithëpërfshirës, dhe nuk e bënë. Milicia dhe lëvizja politike e Libanit është aleati më i fortë i Iranit, me një arsenal raketash dhe raketash.

Kryeministri Netanyahu mund të marrë njëfarë kënaqësie nga mënyra se si sulmi i Iranit e mbajti Gazën jashtë titujve. Kjo i jep atij një pushim nga fatkeqësia humanitare dhe dështimi i Izraelit për të arritur qëllimet e tij të luftës për lirimin e pengjeve dhe shtypjen e Hamasit.

Pak ditë më parë, vëmendja ndërkombëtare u përqendrua në përçarjen mes zotit Biden dhe zotit Netanyahu për urinë e shkaktuar nga bllokada e Gazës nga Izraeli. Tani ata flasin për unitet.

Zoti Netanyahu mund të paraqitet gjithashtu si një udhëheqës vendimtar dhe i arsyeshëm, mbrojtës i popullit të tij, edhe pse shumë prej armiqve të tij në Izrael e duan atë të largohet nga detyra. Ata thonë se politikat e tij të nxituara dhe të pasigurta përpara 7 tetorit e bënë Hamasin të besonte se Izraeli ishte i pambrojtur.

Ajo që nuk ka ndryshuar është se amerikanët duan të gjejnë një mënyrë për të ndaluar rrëshqitjen drejt luftës së gjithanshme në Lindjen e Mesme. Vijat e kuqe janë kapërcyer, sulmi i Izraelit në hapësirën diplomatike dhe sulmi i drejtpërdrejtë i Iranit ndaj Izraelit. Menjëherë, disa nga e djathta izraelite kërkuan një përgjigje. Këto apele nuk do të ndalen.

Detyra e diplomatëve në G7 do të jetë parandalimi i hyrjes së rajonit në një konflikt më të gjerë dëmtues.

Nëse Izraeli ndjek këshillën e Presidentit Biden për të mos u hakmarrë, Lindja e Mesme mund të jetë në gjendje të marrë frymë sërish. Nuk është aspak e sigurt se ky është fundi i këtij episodi të rrezikshëm.