Ndërtimi i kanalit ujor Danub-deti Egje nxiti SHBA-në ta merrte me koncesion Luginën
Lokale

Ndërtimi i kanalit ujor Danub-deti Egje nxiti SHBA-në ta merrte me koncesion Luginën

19.Aug.2019 12:47
0

Sipas dokumentacioneve të zbuluara së fundmi nga disa hulumtues shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, i është hedhur dritë një eventi historik që Lufta e Parë dhe Dytë botërore dhe ngjarjet që rrodhën më pas e kishin mbuluar me mister.

E aktualizuar viteve të fundit nga Kina e cila u mundua ta kapitalizoi në vitin 2013 kur korporata më e madhe kineze “Gezhouba” bëri projektin dhe studimet e fizibilitetit si këmbim të drejtën e koncesionit 30 vjecar , projekti i hapjes së kanalit ujor Danub-Selanik nëpërmjet Luginës së Preshevës sic duket është shum herë më i vjetër se kaq. 

Disa hulumtues shqiptar në Amerikë, kanë zbuluar dokumentin e vjetër në arkivat e Asociacionit Amerikan të Inxhinerisë Civile me seli në Nju Xhersi , sipas së cilit projekti i hapjes së kanalit ujor në Luginën e Preshevës ishte projektuar nga inxhiner amerikan shum para atyre kinez. Në dokumentin (të cilin ekskluzivisht për Insajderin e publikojm) e botuar në vitin 1926 me titull “The Danube-Aegean Waterway Project” dokumentohet se si Qeveria amerikane kishte marrë një raport zyrtar nga Konsullata amerikane ne Konstantinopol me datë 7 Qershor,1909 lidhur me projektin . Qeveria amerikane përdori influencen duke kërkuar nga Asociacioni Amerikan i Inxhinerisë Civile të projektonte kanalin dhe ofronte mbështetjen financiare si këmbim të një koncensioni afatgjat nga Serbia dhe Perandoria Osmane ( e cila ende mbante atëbotë zonen e Luginës së Preshevës, Maqedonisë dhe Greqisë.

Asociacioni Amerikan i Inxhinerisë Civile , sipas dokumenteve , kishte fituar projektin dhe kishte kryer dëmshpërblimin për të gjitha harxhimet që ishin bërë nga serbët për studimin e projekit. 

Kërkesa për koncesionin afatgjat për gjithë zonën ku do të hapej projekti u parashtrua zyrtarisht Qeverisë serbe e cila pranoi të drejtën e koncensionit duke konfirmuar nëpërmjet dy Ministrive , asaj të Ekonomisë dhe shefit të Departamentit në Ministrin e Punëve të Jashtme Vladislav Saviq me datën 8 Qershor 1909.

Koncensioni që morri SHBA për një projekt shum të madh dhe me pesh të cmueshme gjeopolitike irritoi Carin Rus . Rusia kishte mbetur jasht dhe Perandoria e atëhershme Ruse nuk mundi ta kapërdinte kaq leht “tradhtin” nga Mbretëria Serbe.

Presionet Ruse , fuqia e dobët diplomatike e SHBA-së në atë kohë bindën Qeverinë amerikane të nënshkruante në Shën Peterburg me zyrtar Rus , marrëveshjen për konstruktimin e përbashkët të Kanalit ujor Danub-Deti Egje.

4 vite pasi SHBA morri koncesnionin me 17 Janar ,1913 , Rusia bëhet hiseqare në projekt duke komplikuar edhe me shum realizimin e tij.

Lugina e Preshevës në projekt përmendet si Ujndarësi i Preshevës , si zona kyqe më strategjike e projektit.Nëpër të cilin do konstruktohej kanali dhe nje rezervoar i madh uji në form të një liqeni artificial. 

100 vjet pas Marrëveshjes Amerikano-Ruse , Kina involvohet duke kryer punimet e fizibilitetit e vetme

Lidhja e Danubit me detin Egje , viteve të fundit është aktualizuar së shumti nga Qeveria Serbe dhe ish Presidenti Nikoliq . Zyrtarisht Qeveria Kineze në vitin 2013 ka kryer studimet e fizibilitetit nëpërmjet kompanisë “Gezhouba Corporation” e cila është kompania më e mire kineze në ndërtimin e digave dhe inxhinerisë .

Pas përfundimit të fizibilitetit, Qeveria Kineze zyrtarizon ofertën dhe kërkon rritjen e bashkpunimit të tre shteteve Serbisë, Maqedonisë Veriore dhe Greqisë për rregullimin e klimës politike për fillimin e realizimit të projektit.

Shkruar nga:  Albatrit Ismaili

Image
Registration Login
Sign in with social account
or
Remember Me Lost your Password?
Registration Login
Sign in with social account
or
With registration you can comment on post.
Registration Login
Registration