Shkencëtarët zhbllokojnë misteret e “kompjuterit” më të vjetër në botë

Një pajisje 2000-vjeçare e cilësuar si “kompjuteri” më i vjetër në botë është rikrijuar nga shkencëtarët duke u përpjekur të kuptojnë se si funksiononte.

Mekanizmi i quajtur Antikythera ka habitur ekspertët që kur u gjet në një anije të mbytur të epokës romake në Greqi, në vitin 1901.

Pajisja e lashtë greke mendohet se është përdorur për të parashikuar eklipset dhe ngjarje të tjera astronomike, por vetëm një e treta e pajisjes mbijetoi, duke i lënë studiuesit të mendojnë se si funksiononte dhe si dukej.

Pjesa e pasme e mekanizmit u zgjidh nga studimet e hershme, por natyra komplekse e ingranazheve të tij, në pjesën e përparme, ka mbetur një mister.

Shkencëtarët nga University College London (UCL) besojnë se ata më në fund kanë thyer enigmën duke përdorur modelimin 3D kompjuterik. Ata kanë rikrijuar të gjithë panelin e përparmë dhe tani shpresojnë të ndërtojnë një kopje në shkallë të plotë të Antikythera duke përdorur materiale moderne.

Të premten, një punim i botuar në “Scientific Reports” zbuloi detaje të reja mbi sistemin e ingranazheve që tregonte pjesët e tij më komplekse.

“Dielli, Hëna dhe planetët shfaqen në një dëshmi mbresëlënëse të shkëlqimit të lashtë grek,” tha autori kryesor i gazetës, profesor Tony Freeth.

“Ky është modeli i parë që përputhet me të gjitha provat fizike dhe me përshkrimet në mbishkrimet shkencore të gdhendura në vetë mekanizmin”,  shtoi ai.

Mekanizmi është përshkruar si një kalkulator astronomik, si dhe kompjuteri i parë analog në botë. Ai është bërë prej bronzi dhe përfshin dhjetëra ingranazhe.

Kapaku i pasëm përmban një përshkrim të ekranit të kozmosit, i cili tregon lëvizjen e pesë planetëve që ishin të njohur në kohën kur u ndërtua pajisja.

Vetëm 82 fragmente, që përbëjnë rreth një të tretën e pajisjes, mbijetuan. Kjo do të thotë që shkencëtarëve u është dashur të bashkojnë fotografinë e plotë duke përdorur të dhëna me rreze X dhe një metodë matematikore greke të lashtë.