Gjermani: 35 vjet pas rënies së Murit të Berlinit Festim për ribashkimin pas rënies së Murit të Berlinit më 1989
Rajoni dhe Politika

Gjermani: 35 vjet pas rënies së Murit të Berlinit

09.Nov.2024 08:57
0

Më 9 nëntor Gjermania feston 35 vjetorin e rënies së Murit të Berlinit. Një ngjarje që ndryshoi botën. Një vit më vonë, më 3 tetor 1990, Gjermania u ribashkua pas 41 vitesh ndarjeje. Me rrëzimin e diktaturës së dytë në tokën gjermane, pra fundin e RDGJ-së, u zhduk nga harta politike kampi real-socialst në Evropë. Konflikti Perëndim-Lindje përfundoi. 9 nëntori 1989 shënon një ditë me rëndësi të veçantë për historinë e Gjermanisë dhe të Evropës.

Socialdemokrati Philipp Scheidemann duke shpallur nga një ballkon i Reichstag-ut (parlamenti) në Berlin Gjermaninë Republikë Socialdemokrati Philipp Scheidemann duke shpallur nga një ballkon i Reichstag-ut (parlamenti) në Berlin Gjermaninë Republikë
Socialdemokrati Philipp Scheidemann, shpalli nga një ballkon i Reichstag-ut (parlamenti) në Berlin Gjermaninë RepublikëFotografi: akg-images/picture alliance

09.11.1918

Mynih 1923 - Nacionalsocialistë duke vërshuar drejt ndërtesave shtetërore në një përpjekje për puç. Udhëheqësi i tyre ishte Adolf Hitler.Mynih 1923 - Nacionalsocialistë duke vërshuar drejt ndërtesave shtetërore në një përpjekje për puç. Udhëheqësi i tyre ishte Adolf Hitler.
Më 9 nëntor 1923 në Mynih qindra nacionalsocialistë (nazistë) vërshuan drejt ndërtesave shtetërore në një përpjekje për puç. Udhëheqësi i tyre ishte Adolf Hitler.Fotografi: The Print Collector/Heritage-Images/picture alliance

Por në kalendarin historik gjerman 9 nëntori ka luajtur një rol të rëndësishëm edhe në epoka të tjera: Më 9 nëntor 1918 socialdemokrati Philipp Scheidemann, deklaroi nga një ballkon i Reichstag-ut (parlamenti) në Berlin se Gjermania ishte tashmë Republikë. Monarkia e perandorit Wilhelm II. kishte marrë fund: "Punëtorë dhe ushtarë, ndërgjegjësohuni mbi kuptimin historik që sjell kjo ditë. Ka ndodhur diçka e padëgjuar: Do të hasim punë të mëdha dhe të vështira. Gjithçka për popullin, gjithçka me popullin. Nuk do të lejohet të ndodhë asgjë që mund të cënojë nderin e lëvizjes punëtore. Jini të bashkuar, të sinqertë dhe të përgjegjshëm. E vjetra dhe e krisura - monarkia - u shemb. Rroftë e reja, rroftë Republika e Gjermanisë."

09.11.1923

Pamje nga nata e pogromit ndaj hebrejve më 9 nëntor 1938 Pamje nga nata e pogromit ndaj hebrejve më 9 nëntor 1938
Më 9 nëntor 1938, pra para fillimit të Luftës, në mbarë Gjermaninë iu vu zjarri sinagogave, dyqanet e hebrejve u shkatërruan pothuajse të gjithaFotografi: dpa/picture alliance

Demokracia e re në Gjermani pati një fillim të vështirë. Të majtët dhe të djathtët donin ta rrëzonin atë sa më parë. Më 9 nëntor 1923 në Mynih qindra nacionalsocialistë (nazistë) vërshuan drejt ndërtesave shtetërore në një përpjekje për puç. Udhëheqësi i tyre ishte Adolf Hitler, i cili 10 vite më vonë do të merrte në mënyrë totalisht ligjore pushtetin në Gjermanidhe do të shkaktonte krizën më të madhe në histori: Luftën e Dytë Botërore

09.11.1938

Njerëz duke kapërcyer Murin e Berlinit pas çarjeve të para në nënor 1989Njerëz duke kapërcyer Murin e Berlinit pas çarjeve të para në nënor 1989
Më 9 nëntor 1989 njerëzit nga RDGJ nisën të vërshojnë në masë drejt Gjermanisë PerëndimoreFotografi: Jockel Finck/AP Photo/picture alliance

Gjatë kësaj lufte hebrejtë u luftuan sistematikisht, deri sa në vitin 1942 filloi makineria për asgjësimin e plotë të tyre. Më 9 nëntor 1938, pra para fillimit të Luftës, në mbarë Gjermaninë iu vu zjarri sinagogave, dyqanet e hebrejve u shkatërruan pothuajse të gjitha. Rreth 100 njerëz u vranë, 26.000 të tjerë u deportuan në kampe përqendrimi. Pogromi u quajt në mënyrë cinike "Reichskristallnacht" dhe do të shërbente si "provë e parë gjenerale" për Holokaustin. 9 nëntori 1938 është data më e tmerrshme në radhën e ditëve historike gjermane.

09.11.1989

Masë njerëzish duke festuar ditën e rënies së Murit të Berlinit më 9 nëntor 1989Masë njerëzish duke festuar ditën e rënies së Murit të Berlinit më 9 nëntor 1989
Berlin, 9.11.1989 - Njerëzit festojnë rënien e Murit të BerlinitFotografi: Norbert Michalke/imageBROKER/picture alliance

Një kontrast gjigant ishte 9 nëntori 1989, dita e rënies së Murit të Berlinit. "E pabesueshme" ishte fjala që dëgjohej më shpesh atë natë, kur qytetarëve të RDGJ-së iu hapën krejt papritur kufijtë. Në fakt muaj më parë ishin zhvilluar demonstrata kundër regjimit totalitar të shtetit RDGJ. Mijëra njerëz kishin hyrë në ambasadën e RFGJ-së dhe të disa vendeve evropiano-lindore duke kërkuar azil politik. Presioni për të lehtësuar mundësinë e lëvizjes së lirë të qytetarëve të RDGJ-së kishte muaj që rritej nga dita në ditë. Por me atë që ndodhi më 9 nëntor 1989 nuk kish llogaritur askush: Kur gjatë një konference ndërkombëtare në Berlinin Lindor u deklarua, se do të hynin menjëherë në fuqi ligje të reja për lëvizjen e lirë, nuk kishte më asnjë mundësi për t´i ndaluar masat. Dhjetëra mijëra njerëz kaluan menjëherë kufirin e brendshëm të qytetit të ndarë Berlinit. Gëzimi ishte në kuptimin e plotë të fjalës `pakufij'.

Pas kësaj nate nuk kishte më kthim pas. E çara e parë në Murin e Berlinit solli shembjen e plotë të sistemit të sëmurë. Data 9 nëntor shkruajti për herë të katërt histori gjermane - por këtë radhë histori të mrekullueshme. Këtë fakt nuk e ndryshojnë dot as vështirësitë që solli në Gjermani rënia e Murit të Berlinit. Krijimi i unifikimit së brendshmi ka nevojë për më shumë kohë se sa ribashkimi shtetëror.

Marcel Fürstenau redaktor dhe autor i DW për politikën dhe historinë bashkëkohore-

Zvicër: Adrian Limani, fotografi nga Presheva që u bë i famshëm nëpër botë
Google zbulon aksidentalisht asistentin AI që mund të marrë kontrollin e kompjuterit
Registration Login
Sign in with social account
or
Remember Me Lost your Password?
Registration Login
Sign in with social account
or
With registration you can comment on post.
Registration Login
Registration